e-ISSN: 2980-3543
Başlangıç: 2021
Sıklık: Yılda Bir
Düzenleyen: Oku Okut Yayınları

Din Eğitimi

İlahiyat Fakültesi Erkek Akademisyenlerinin Kadına Yönelik Şiddet Algısı ve Çözüm Önerileri Perceptions and Solutions of Male Academicians in the Theology Faculty Regarding Violence Against Women

Dr. Öğr. Üyesi Fatma Kurttekin Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Yazar 0000-0002-5083-4746

DOI:

10.55709/tsbsdergisi.565

Nasıl Atıf Yapılır

Kurttekin, Fatma . "İlahiyat Fakültesi Erkek Akademisyenlerinin Kadına Yönelik Şiddet Algısı ve Çözüm Önerileri". TSBS Bildiriler Dergisi 4 (2024), 17-33, https://doi.org/10.55709/tsbsdergisi.565

Zotero Mendeley EN EndNote

Özet

Son yıllarda dikkat çekici derece artan kadına yönelik şiddet hem kadın hem de toplumu olumsuz yönde etkileyen ciddi bir sorundur. Şiddetin hayatta dolayısıyla kadının hayatındaki yansıması fiziksel, cinsel, ekonomik, psikolojik ve giderek daha da yaygınlaşan internet kullanımından dolayı siber zorbalık şeklinde olabilmektedir. Kadına yönelik şiddet ile ilgili araştırmalar ve medyada yer alan haberler kadına yönelik şiddetin faili olarak genellikle erkekleri işaret etmektedir. Faillerin şiddet eylemini meşru görmesinde ise terbiye etme arzusunun ve dine dayandırılan çıkarımların rol oynayabildiği görülmektedir. Bu açıdan çalışmada ilahiyat fakültesinde görev yapan erkek akademisyenlerin kadına yönelik şiddetin (KYŞ) ne olduğu, sebepleri ve çözüm yollarına dair görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden çoklu durum deseni kullanılmıştır. Elverişli örnekleme yöntemiyle ulaşılan 25 erkek akademisyen araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Veriler katılımcılardan görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler tematik içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Bir sorunun çözüme kavuşması ve problem olmaktan çıkması için öncelikle tanımlanması ve altında yatan sebeplerin doğru bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir. Bu açıdan erkek akademisyenlerin KYŞ tanımları öznel süreç ve algıların bir sonucu olarak yansımıştır. KYŞ’nin sebepleri ve çözüm önerilerine dair söylemler ise katılımcıların genellikle olguyu fiziksel ve psikolojik yönüyle aile düzeni ve değerlerinin dolayısıyla toplum yapısının bozulması olarak algıladıklarına işaret etmektedir. KYŞ’nin önlenmesi için toplumsal değişimin gerekliliğine dikkat çeken katılımcılar toplumsal farkındalığın yanında eşitlik ve adaleti sağlayacak gündelik hayata yönelik uygulamalara ihtiyaç duyulduğunu belirtmişlerdir. Buradan hareketle kültür ve toplum normlarının analiz edilerek şiddeti tetikleyen algı ve uygulamaların değişmesi için gündelik hayata taşınabilecek ve probleme çözüm üretebilecek eğitim politika ve uygulamalarına yer açılması gerektiği söylenebilir.


* Bu çalışma 4. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu’nda sözlü olarak sunulan “İlahiyat Fakültesi Erkek Akademisyenlerinin Kadına Yönelik Şiddet Algısı ve Çözüm Önerileri” adlı bildirinin içeriği geliştirilerek üretilmiş hâlidir.

In recent years, a significant increase in violence against women has emerged as a severe issue negatively impacting both women and society. This violence encompasses various forms, including physical, sexual, economic, psychological, and, increasingly, cyberbullying due to the widespread use of the internet. Research on violence against women and news reports commonly identify men as the perpetrators of such acts. The desire for control and interpretations based on religion can justify these acts of violence. Consequently, this study aims to discern the perspectives of male scholars in theology faculties regarding violence against women (VAW), its underlying causes, and potential solutions. To achieve this objective, a qualitative research method known as the multiple case study design was employed. The study group consisted of 25 male scholars selected through convenient sampling. Data were collected through interviews with the participants and subsequently analyzed using thematic content analysis. To effectively resolve and eliminate a problem, it is essential first to identify and accurately understand its root causes. In this context, the definitions of VAW provided by male scholars reflect subjective processes and perceptions. Their statements regarding the causes of VAW and recommendations for solutions generally revolve around the disruption of family order and values, leading to the breakdown of societal structures, particularly regarding their physical and psychological dimensions. Participants who emphasize the necessity of societal change to prevent VAW have highlighted the importance of incorporating practices into daily life that promote social awareness, equality, and justice. From this perspective, it can be argued that there is a pressing need to integrate educational policies and practices into daily life that can critically examine cultural and societal norms, transform perceptions and practices that trigger violence, and actively contribute to solving this problem.


* This article is the revised and developed version of conference presentation entitled “Perceptions and Solutions of male Academicians in the theologhy Faculty Regarding Violence Against Women”, orally delivered at the 4th Turkish Symposium of Social Sciences.

Anahtar Kelimeler:

Din Eğitimi, Kadına Yönelik Şiddet, İlahiyat Fakültesi, Akademisyen, Kadına Yönelik Şiddet Algısı
Religious education, Violence against women, Theology faculty, Academician, Perception of Violence against Women

Sunum Videosu

Referanslar

  • Akkuş, Sedat - Yıldırım, Şeyda. “Erkeklerin Kadına Yönelik Fiziksel Şiddet Uygulamasına Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/4 (2018), 1368-1388. https://doi.org/10.21547/jss.408090
  • Akpınar, Ali. “Aile İçi Sorunların Çözümünde Kur’ânî Yöntem (Nisâ Suresi 34. Ayeti Bağlamında)”. İlahiyat Akademi 11 (2020), 1-18. https://dergipark.org.tr/en/pub/ilak/issue/56177/687436
  • Aksu, Bora - Üstün, İlknur. Sıcak Aile Ortamı-Demokratikleşme Sürecinde Kadın ve Erkekler/Algılar Ve Zihniyet Yapıları: Cinsiyet Rejim Ekseni. TESEV Yayınları, 2005.https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads/rapor_Sicak_Aile_Ortami_Demokratiklesme_Surecinde_Kadin_Ve_Erkekler.pdf
  • Altınay, Ayşe G. - Arat, Yeşim Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Araştırma Raporu. İstanbul, 2007. https://research.sabanciuniv.edu/id/eprint/7029/1/TurkiyedeKadinaYonelikSiddet.pdf
  • Anderson, Eric. “Orthodox and Inclusive Masculinity: Competing Masculinities among Heterosexual Men in A Feminized Terrain”. Sociological Perspectives 48/3 (2005), 337-355. https://doi.org/10.1525/sop.2005.48.3.337
  • Berkowitz, Alan D. “Fostering Men’s Responsibility for Preventing Sexual Assault.” Preventing Violence in Relationships: Interventions Across the Life Span. ed. Paul A. Schewe. 163-196. Washinghton DC: American Psychological Association, 2002.
  • Bolak Boratav, Hale vd. Erkekliğin Türkiye Halleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2017.
  • Braun, Virginia - Clarke, Victoria. “Reflecting on Reflexive Thematic Analysis”. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health 11/4 (2019), 589-597. https://doi.org/10.1080/2159676X.2019.1628806
  • Bulut, Meryem Berrin. “Kadına Yönelik Şiddet ile Dini Dünya Görüşleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Bilimname 2016/32 (30 Aralık 2016), 83-108. https://dergipark.org.tr/en/pub/bilimname/issue/38490/446530
  • Cerit, Esin - Alp Yılmaz, Figen. “Opinions of Male Nursing Students About Violence Against Women: A Qualitative Study”. International Nursing Review 70/3 (2022), 394-404. https://doi.org/10.1111/inr.12782
  • Clarke, Simon. “Theory and Practice: Psychoanalytic Sociology as Psycho-Social Studies”. Sociology 40/6 (2006), 1153-1169. https://doi.org/10.1177/0038038506069855
  • Çelik, Hüseyin. “Kadınların Dövülmesi Meselesi (Nisâ Suresi 34. Ayet Bağlamında Bir Tahlil)”. İslami İlimler Araştırmaları Dergisi 11 (2022), 1-29. https://doi.org/10.54958/iiad.1070019
  • Darj, Elisabeth vd. “‘Even though a Man Takes the Major Role, He Has No Right to Abuse’: Future Male Leaders’ Views on Gender-Based Violence in Sri Lanka”. Global Health Action 10/1 (2017), 1348692. https://doi.org/10.1080/16549716.2017.1348692
  • Dobash, R. Emerson - Dobash, Russell P. “What Were They Thinking? Men Who Murder an Intimate Partner”. Violence Against Women 17/1 (2011), 111-134. https://doi.org/10.1177/1077801210391219
  • Douki, Saida vd. “Violence Against Women in Arab and Islamic Countries”. Archives of Women’s Mental Health 6 (2003), 165-171. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s00737-003-0170-x
  • Dugan, Miray. “Ahlaki Olgunluk Bağlamında Kadına Yönelik Şiddet: Nitel Bir Araştırma”. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi 8/2 (2022), 367-394. https://doi.org/10.21798/kadem.2022.122
  • Ersoy, E. “Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği (Malatya Örneği)”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/2 (2009), 209-230. https://www.researchgate.net/publication/330384772_CINSIYET_KULTURU_ICERISINDE_KADIN_VE_ERKEK_KIMLIGI_Malatya_Ornegi_Woman_and_Man_Identity_in_Gender_Culture_Example_of_Malatya
  • Felson, Richard B. “Is violence Against Women About Women or About Violence?” Contexts 5/2 (2006), 21-25. https://doi.org/10.1525/ctx.2006.5.2.21gid
  • Hall, Steve. “Daubing the Drudges of Fury: Men, Violence and the Piety of the ‘Hegemonic Masculinity’ Thesis”. Theoretical Criminology 6/1 (2002), 35-61. https://doi.org/10.1177/136248060200600102
  • Hatunoğlu, Yavuz vd. “Anadolu Coğrafyasında Töre ve Namus Kıskacında Bulunan Kadına Yönelik Şiddet Uygulamanın Sosyolojik ve Psikolojik Boyutunun Değerlendirilmesi”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 5 (2014), 440-450. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.263
  • Hayati, Elli N. vd. “‘We No Longer Live in the Old Days’: A Qualitative Study on the Role of Masculinity and Religion for Men’s Views on Violence Within Marriage in Rural Java, Indonesia”. BMC Women’s Health 14 (2014), 58. https://doi.org/ttps://doi.org/10.1186/1472-6874-14-58
  • Hood-Williams, John. “Gender, Masculinities and Crime: From Structures to Psyches”. Theoretical Criminology 5/1 (2001), 37-60. https://doi.org/10.1177/1362480601005001003
  • Karabulutlu, Özlem. “Hemşirelik Öğrencilerinin Şiddet Konusundaki Görüş ve Deneyimleri”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 26-36. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/88655
  • Keskin, Merve - Dereağzı, Havva. “Yeniden Yargılanan Kadir Şeker’e 10 yıl 10 ay Hapis”. Anadolu Ajans. 05 Temmuz 2022. Erişim 28 Şubat 2023. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/yargitay-kadir-sekere-yeniden-yargilamada-verilen-10-yil-10-ay-hapis-cezasini-onadi/2900327#:~:text=Yargıtay%201.,hapis%20cezası%20oy%20çokluğuyla%20onandı.
  • Koç, Handan. Muhafazakârlığa Karşı Feminizm. İstanbul: Güldünya Yayınları, 2.Baskı., 2015.
  • Koç, Okan. “Web of Science Üzerinde İndekslenen Kadına Yönelik Şiddet Araştırmalarına Bibliyometrik Bir Bakış”. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi 21 (01 Nisan 2021), 19-35. https://doi.org/10.26650/iukad.2020.22.002
  • Körükcü, Öznur vd. “Kadına Yönelik Şiddetin Sonlanmasında Erkek İşbirliği”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 4/3 (2012), 396-413. https://doi.org/10.5455/cap.20120424
  • Kula, Naci. “Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesinde Dinî Değerlerin Önemi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 (2015), 203-226.
  • Kurttekin, Fatma. “‘Hakkı, Hakkı’nın Hakkından Gelince’ Vezirlikten Rezilliğe Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Duygu ve Değer Eğitimi”. Kadına Şiddeti Önlemede Din ve Değerler Eğitimi. ed. M. F. Genç. 357-382. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2021.
  • Kurttekin, Fatma vd. “Konu ve Kazanımlar Açısından Kadına Şiddeti Önlemede Din Eğitimi Dersleri -İlk ve Ortaöğretim Kurumları Bağlamında-”. Kadına Şiddeti Önlemede Din ve Değerler Eğitimi. ed. M. F. Genç. 357-382. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2021.
  • Kuzu, Şenay Leyla. “‘52 Erkek 52 Hafta’ Yazı Dizisi ve Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddeti, Erkeklerin Şiddet Anlatıları Üzerinden Tartışmak”. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi 5/1 (31 Mayıs 2022), 77-99. https://doi.org/10.33708/ktc.1096330
  • Mansley, Elizabeth A. Intimate Partner Violence: Race, Social Class, and Masculinity. El Paso: LFB Scholarly Pub., 2009.
  • Moore, Todd M. - Stuart, Gregory L. “A Review of the Literature on Masculinity and Partner Violence.” Psychology of Men & Masculinity 6/1 (2005), 46-61. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/1524-9220.6.1.46
  • Nilan, Pam vd. “Indonesian Men’s Perceptions of Violence Against Women”. Violence Against Women 20/7 (2014), 869-888. https://doi.org/10.1177/1077801214543383
  • Okuyan, Mehmet. “Kadına Yönelik Şiddete Kur’ân’ın Bakışı”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 23/23 (2007), 93-134. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuifd/issue/20296/215435
  • Ortabağ, Tülay vd. “Perspectives of Young Adult Men Regarding Violence Against Women: A Cross-Sectional Study From Turkey”. Journal of Family Violence 29 (2014), 665-674. https://doi.org/10.1007/s10896-014-9617-2
  • Özbudun, Sibel. Kadınlar: İslâm, AKP ve ötesi... Ankara: Ütopya Yayınevi, 2016.
  • Özdeş, Talip. “İslam Açısından Kadının Konumu ve Kadına Yönelik Şiddetin Değerlendirilmesi”. Eskiyeni 12 (2009), 68-76. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eskiyeni/issue/37281/432883
  • Özkazanç, Alev - Yetiş, Erman Örsan. “Erkeklik ve Kadına Şiddet Sorunu: Eleştirel Bir Literatür Değerlendirmesi”. Fe Dergi 8/2 (2016), 12-26. https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000162
  • Öztürk, Aslıhan Burcu. Erkeklik ve Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet: Eşine Şiddet Uygulayan Erkekler. İstanbul: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=2usQ-rTIe9P2Ib_hfaqSaQ&no=4aDfTWlNqvdjKh9-tFtX3g
  • Patton, Michael Q. Qualitative Research and Evaluation Methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, 2002.
  • Sabancıoğulları, S. vd. “Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Şiddete ve Şiddette Mesleki Role İlişkin Tutumları, Benlik Saygıları ve Etkileyen Faktörler”. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma 13/1 (2016), 35-45. https://doi.org/10.5222/HEAD.2016.267
  • Schewe, Paul A. “Guidelines for Developing Rape Prevention and Risk Reduction Interventions.” Preventing Violence in Relationships: Interventions Across the Life Span. ed. Paul A. Schewe. 107-136. Washinghton DC: American Psychological Association, 2002.
  • Segal, Lynne. Ağır Çekim: Değişen Erkekler, Değişen Erkeklikler. çev. Volkan Ersoy. İstanbul: Ayrıntı Yay., 1992.
  • Stanko, Betsy. “Lessons About Violence”. Criminal Justice Matters 66/1 (2006), 32-33. https://doi.org/10.1080/09627250608553399
  • Tekin, Arif. İslam’da Şiddet. İstanbul: Berfin Yayınları, 2015.
  • Ünal, Asife. “Kadına Yönelik Şiddetin Dini Temeli Üzerine Bir Analiz”. Din ve Şiddet: Tarihi, Dini, Siyasi, Kültürel, Sosyo - Psikolojik Boyutlarıyla. ed. Faruk Sancar. 325-344. Rize: Recep Tayyip Erdoǧan Üniversitesi Yayınları, 2016.
  • Yetiş, Erman Örsan. “Erkeklerle Şiddeti Konuşmak: Toplumsal Cinsiyet Temelli Şiddeti Anlama ve Önlemede Erkek Katılımını Psikososyal Yaklaşımın Sunduğu İmkânlar Üzerinden Düşünmek”. Fe Dergi 12/2 (2020), 187-200. https://doi.org/10.46655/federgi.843002
  • Yılmaz, Hüseyin. “Aile İçi Şiddet ve Huzur/Din Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14/1 (2010), 93-124. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuifd/issue/4286/255062
  • Yin, Robert K. Case Study Research and Applications: Design and Methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, 6th Ed., 2018.

Lisans

Telif Hakkı (c) 2025 Dr. Öğr. Üyesi Fatma Kurttekin (Yazar)
Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.