İlahiyat Araştırmalarında Çağdaş İmkanların Değerlendirilmesi: el-Mektebetü’ş-şamile Örneği

Osman Aydın

doi:10.55709/TSBSBildirilerDergisi.1.9

Dr. Öğr. Üyesi Osman Aydın Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Çorum, Türkiye Yazar 0000-0003-0413-1799

DOI:

10.55709/TSBSBildirilerDergisi.1.9

Nasıl Atıf Yapılır

Aydın, Osman . "İlahiyat Araştırmalarında Çağdaş İmkanların Değerlendirilmesi: el-Mektebetü’ş-şamile Örneği". TSBS Bildiriler Dergisi 1 (2021), 36-39, https://doi.org/10.55709/TSBSBildirilerDergisi.1.9

Zotero Mendeley EN EndNote

İslâmi ilimlere ait literatür, her geçen yıl gerek güncel meseleler gerekse mütekaddim eserlerin yeniden ve farklı bakış açılarıyla tetkike açılması sebebiyle genişlemektedir. Bu nedenle bilgiyi çabuk ve sistematik bir şekilde elde etme adına geçmişten günümüze değin kaleme alınan özellikle Miftâh ve Etrâf türü eser bazlı çalışmalar, günümüzde farklı bir boyut kazanmıştır. Çağımızda bilgiye en hızlı surette ulaşmak, âdeta bilgiye ulaşmaktan daha büyük bir problematik alanı ifade etmektedir. Bu bağlamda kendisinden önce farklı denemeler yapılmakla birlikte şu an en kapsamlı online çalışma olan el-Mekktebetü’ş-şâmile ilk kez yirmi beş konu başlığı içerisindeki yaklaşık bin kitap ile piyasaya çıkmıştır. Devam eden her sene içerisinde de kendisini ve veri tabanını geliştirerek daha kapsamlı bir hâle gelmiştir. Bu bildiride, şu an son derece kullanışlı bir seviyeye ulaşan bu programın kullanımı, sunduğu imkân ve kolaylıklar ile doğru bir usûl benimsenmediği takdirde karşılaşılabilecek problemler ele alınacaktır. İlk olarak programın kurulumu, kısa yolların tanıtımı yapılacak; akabinde herbir bölümün kendi alt başlıkları ele alınarak en verimli kullanım noktasında bazı nüanslara değinilecektir. Özellikle göz ardı edilen; hususi arama şekilleri, arama kaydetme seçenekleri, müstakil klasör oluşturma, harekeleme sistemleri, kronolojik eser ve müellif listeleri, içe ve dışa eser aktarımı gibi araştırmacıların işini kolaylaştıracak hususlar netleştirilecektir. Bununla birlikte böylesi programlarda bulunması muhtemel; üreticilerin zihin dünyalarından kaynaklı eser seçimine yansımış fikrî sorunlar, programın kendisinden doğan yazılımsal sorunlar, eserlerin programa aktarılması esnasındaki yazımsal sorunlar ve en önemlisi böylesi uygulamaların kişiyi eserlere bütüncül bakıştan koparıp parçacı yaklaşıma itmesine neden olan akademik sorunlar üzerinde durulacaktır. Zira programı yüzeysel olarak öğrenmek gerek yanlış sonuçlar elde etmeye gerekse elde edilen sonuçları yanlış yorumlamaya neden olabilmektedir. Dolayısıyla böylesi bir çalışmanın amacı, bahse konu sorunsal hususların önüne geçmek ve araştırmacıları bu minvalde doğru yöntemsel unsurlara kanalize etmektir. Araştırmanın önemi, asıl olanın doğru malumata erişmek olduğu gerçeğini hiç unutmadan, bunu en hızlı ve efektif surette yapmanın ipuçlarını sunmasıdır. Netice itibarıyla; ilmî çalışmalarda özellikle aramayı kolaylaştıracak her türlü sistem ve uygulamalar giderek zorunlu hâle gelmektedir. el-Mektebetü’ş-şâmile programı doğru bir şekilde kullanıldığında göz ardı edilemeyecek son derece önemli ve değerli bir çalışmadır.

The literature on Islamic sciences is expanding every year due to both current issues and the re-examination of previous works from different perspectives. For this reason, Miftah" and Etraf type works, which have been written from past to present in order to obtain information quickly and systematically, have gained a different dimension today. In our age, reaching information in the fastest way is a bigger problematic area than reaching information. In this context, although there were different examples before it, al-Maktaba al-Shamela, which is the most comprehensive online study at the moment, was released for the first time with approximately one thousand books in twenty-five topics. In each subsequent year, it has become more comprehensive by improving itself and its database. In this paper, the use of this program, which has reached a very useful level at the moment, the possibilities and conveniences it offers and the problems that can be encountered if it is not used correctly will be discussed. First, the installation of the program and the introduction of shortcuts will be made; Subsequently, each chapter’s own sub-headings will be discussed. Especially; Special search methods, search saving options, creating special folders, chronological lists of works and authors, and importing and exporting works will be introduced. In addition, intellectual problems arising from the minds of producers who are likely to be present in such programs and reflected in the selection of books, software problems related to the program itself, problems with writing during the transfer of works to the program, and most importantly, academic problems that such applications detach one from the holistic view of the works and push them to a fragmentary approach will be discussed. Because learning the program superficially can lead to both obtaining wrong results and misinterpreting the results obtained. Therefore, the aim of such a study is to prevent the problematic issues in question and to channel the researchers to the right methodological elements in this way. The importance of research is that it offers clues to do this in the fastest and most effective way, without forgetting the fact that the main thing is to access the right information. As a result; In scientific studies, all kinds of systems and applications that will facilitate the search are becoming increasingly necessary. al-Maktaba al-Shamela program is an extremely important and valuable work that cannot be ignored when used correctly.