Ortaokul Öğretmenlerinin Göçmen ve Sığınmacı Öğrencilerle Yaşadıkları İletişim Sorunları: Ankara Keçiören Örneği

Zeynep Coşkun

doi:10.55709/TSBSBildirilerDergisi.2.69

Zeynep Coşkun (Yüksek Lisans Öğrencisi) Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye Yazar 0000-0002-7585-6677

DOI:

10.55709/TSBSBildirilerDergisi.2.69

Nasıl Atıf Yapılır

Coşkun, Zeynep . "Ortaokul Öğretmenlerinin Göçmen ve Sığınmacı Öğrencilerle Yaşadıkları İletişim Sorunları: Ankara Keçiören Örneği". TSBS Bildiriler Dergisi 2 (2022), https://doi.org/10.55709/TSBSBildirilerDergisi.2.69

Zotero Mendeley EN EndNote

Göç; genel anlamda insanların dini, iktisadi, siyasal ve diğer nedenlerden kaynaklı insan toplulukları ve gruplarının tamamı ya da belirli bir bölümünün yaşadıkları yerden başka bir yere geçmesi suretiyle yaptıkları hareketlilik olarak ifade edilmektedir. Bireylerin kendi yaşadıkları ülkeden ayrılarak başka bir ülkeye ya da bölgeye geçici ya da kalıcı olarak ikamet etmek amacıyla gelenlere göçmen, mülteci olduğu iddiası doğrultusunda yaşadığı ülkeyi terk eden ancak mültecilik statüsü henüz sonuçlanmamış kişiye sığınmacı denilmektedir. Bu çalışmanın konusu farklı nedenlerden kaynaklı olarak bulundukları yerden göç ederek Türkiye’ye gelen göçmen ve sığınmacı ailelerin çocuklarının okul ortamında öğretmenlerle yaşadıkları sorunların belirlenmesidir. Türkiye’de göçmen eğitimi başlangıçta hem Suriye’den gelen hem de yerel öğretmenler bir arada çalışarak eğitim süreci yönlendirilmeye çalışmış daha sonra Geçici Eğitim Kampları azaltılarak göçmen öğrencilerin Türk eğitim sistemine entegrasyonu resmi eğitim kurumları aracılığıyla sağlanmaktadır. Bu çalışma ortaokul öğretmenlerinin göçmen ve sığınmacı öğrencilerle yaşadıkları sorunları tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Göçmen ve sığınmacı çocuklarla yaşanan sorunların tespit edilmesi hem çocuklar hem de bu çocuklara verilen eğitimin kalitesi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada nitel araştırma desenleri arasında yer alan durum çalışmasından faydalanılmıştır. Böylece ortaokul öğretmenlerinin göçmen ve sığınma öğrencilerle yaşandıkları iletişim sorunlarına ilişkin derinlemesine bilgi edinilmesi hedeflenmiştir. Araştırma için Ankara ilinde göçmen ve sığınmacı ailelerin sayısının fazla olduğu ve daha önce böyle bir çalışmanın yapılmadığı Keçiören ilçesi seçilmiştir. 2021-2022 eğitim öğretim yılında Ankara ili Keçiören ilçesinin farklı sosyo-ekonomik düzeye sahip mahallerinden seçilen ortaokullarda görev yapan 40 ortaokul öğretmeni araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Gazi Üniversitesi Etik Komisyonu Onayıyla ve MEB uygulama izni alınarak öğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Elde edilen veriler Nitel araştırmalarda kullanılan içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışmaya katılan öğretmenlerin konuya ilişkin görüşlerine baktığımızda göçmen ve sığınmacı öğrencilerle iletişim önemli bir sorun olarak ifade edilmiştir. Araştırma sonucunda iletişim sorunuyla ilgili öğretmenlerin görüşleri şu şekilde tespit edilmiştir: İletişim kuramayan öğrencilerle tercüman yardımı ile iletişime geçtiklerini, dil sorunundan dolayı öğrencilerin ders esnasında yönerge ve talimatları doğru şekilde algılayamadıkları, öğrencilerin ortama uyum sağlayamadıkları ve derse aktif katılım konusunda zorlandıklarını belirtmişlerdir. Öğretmenler, öğrencilerin iletişim sorunlarından kaynaklanan olumsuzluklarla ilgili ise öğrencilerin sınıf ortamına uyum sağlayamadıklarını, derse olan katılımlarının eksik olduğunu ya da hiç olmadığını, öğrencilerin bulundukları ortamdan kendilerini soyutladıklarını, iletişim kuramayınca ders dışı şeylerle uğraştıklarını, okul terklerinin ve devamsızlıkların arttığını ve akademik başarılarının olumsuz etkilendiğini söylemişlerdir.

In general, migration is expressed as the mobility of people through all or a certain part of human communities and groups because of religious, economic, political, and other reasons. People who leave the country they live in and come to another country or region for temporary or permanent residence are called migrants, and people who leave the country in which they live in line with the claim of being a refugee but whose refugee status has not been finalized yet are called asylum seekers. The present study aims to determine the problems experienced by the children of immigrant and asylum-seeking families, who migrated from their hometowns to Turkey for different reasons, with teachers in the school environment. In Turkey, migrant education was initially aimed at directing the education process by working together with Syrian and local teachers; then, the Temporary Education Camps were reduced, and the integration of immigrant students into the Turkish education system was provided through official education institutions. The present study was conducted to determine the problems that secondary school teachers face with immigrant and refugee students. Determining the problems experienced by immigrant and asylum-seeking children is very important for both children and the quality of education provided to these children. The case study design, among the qualitative research designs, was used in the study. In this way, it was aimed to obtain detailed information about the communication problems of secondary school teachers with immigrant and asylum students. Keçiören District, where the number of immigrant and asylum-seeking families is high in Ankara, and such a study has not been conducted before, was chosen for the study. A total of 40 secondary school teachers working in secondary schools selected from different socio-economic districts of the Keçiören district of Ankara in the 2021-2022 academic year constituted the study group. A semi-structured interview form was used as the data collection tool. The opinions of the teachers were obtained with the approval of the Gazi University Ethics Committee and the permission of the Ministry of National Education. The content analysis method designed for qualitative research was used in the study. In this context, when the opinions of the teachers participating in the study were evaluated, communication with immigrant and asylum-seeking students was expressed as an important problem. As a result of the study, the teachers' opinions on the communication problem were determined as follows. The teachers stated that they communicated with students who could not communicate with the help of an interpreter, students who could not perceive the instructions correctly during the lesson because of the language problem, students who could not adapt to the environment and had difficulty in active participation in the lesson. About the negativities caused by the communication problems of the students, the teachers said that the students could not adapt to the classroom environment, their participation in the lesson was incomplete or none at all, students isolated themselves from the environment, they were dealing with extracurricular things when they could not communicate, the dropouts and absenteeism increased, and their academic success was affected negatively.