David Hume’un Mucize Anlayışı ve Richard Swinburne’ün Bu Anlayışa Eleştirileri
Bu çalışma, din felsefesinin klasik ve tartışmalı problemlerinden biri olan mucize olgusunu, İskoç filozof David Hume’un konuya dair eleştirileri bağlamında incelemektedir. Tarih boyunca hem teolojik hem de felsefi literatürde farklı şekillerde tanımlanan mucize kavramı, özellikle teistik geleneklerde Tanrı’nın doğa yasalarını askıya alarak ya da ihlal ederek gerçekleştirdiği olağanüstü olaylar olarak anlaşılmıştır. Hume’un mucizeyi “bir doğa yasasının ihlali” olarak tanımlaması, bu geleneksel anlayışı temsil etmekle birlikte, aynı zamanda ciddi epistemolojik ve metafizik tartışmaları da gündeme getirmiştir. Bu tanım, hem mucize kavramının imkânı hem de doğrulanabilirliği açısından eleştiriye açık bir zemin oluşturmaktadır.
Çalışmanın ilk bölümünde, Hume’un mucize anlayışı, özellikle tanıklık ve deneyim temelinde geliştirdiği eleştirel çerçeve ile birlikte analiz edilmiştir. Hume’a göre bir mucizeye inanmak, ancak bu olaya dair tanıklığın doğrudan deneyimden daha güçlü ve güvenilir olması durumunda makul olabilir. Ne var ki insan tanıklığı doğası gereği hata ve yanılgıya açık olduğundan, mucizelerin epistemolojik olarak güvenilir biçimde ispatı mümkün değildir. Bunun yanında, Hume’un nedenselliğe dair şüpheci yaklaşımı ile doğa yasalarının ihlal edilemeyeceği yönündeki kesin tavrı arasında bir felsefi tutarsızlık olduğu görülmektedir. Zira doğa yasasının ihlalinden söz edebilmek için, evrende sabit ve zorunlu işleyen bir düzenin varlığını ön kabul olarak almak gerekir.
İkinci bölümde Hume’un tanıklık karşıtı dört temel delili ayrıntılı biçimde incelenmiş; üçüncü bölümde ise çağdaş din felsefecisi Richard Swinburne’ün bu delillere yönelttiği eleştiriler değerlendirilmiştir. Swinburne, özellikle farklı dinî geleneklerde yer alan mucize anlatılarının karşılıklı olarak birbirini geçersiz kılmak zorunda olmadığını; bilakis Tanrı’nın çok boyutlu ve evrensel mesajlarının bir yansıması olabileceğini ileri sürmüştür.
Sonuç olarak bu çalışma, Hume’un mucize konusundaki görüşlerinin felsefi ciddiyetine rağmen, iç tutarlılık ve metodolojik yeterlilik açısından ciddi eleştirilere açık olduğunu göstermektedir.

Telif Hakkı (c) 2025 Abdulbaki Akay (Yazar)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
CC BY-NC 4.0 lisansı, eserin ticari kullanım dışında, her türlü ortam ve formatta paylaşılmasına, kopyalanmasına, çoğaltılmasına ve orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla yeniden düzenlenmesine, dönüştürülmesine ve eser üzerine inşa edilmesine izin verir.
Makale Bilgileri
- Konu Din Felsefesi
- Gönderim 4 Temmuz 2025
- Kabul 2 Ağustos 2025
- Yayım 15 Ağustos 2025
- Sempozyum 5. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu - Kabul Edilen Bildiriler
- Bildiri Bilim Alanı Din Felsefesi
Akay, Abdulbaki. “David Hume’un Mucize Anlayışı Ve Richard Swinburne’ün Bu Anlayışa Eleştirileri”. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu 5 (August 15, 2025). https://doi.org/10.55709/tsbsdergisi.688