Kanuni Damascus Foundation Charter

Kanuni Şam Vakfiyesi

Yazarlar

  • Gamze Bülbül (Yazar) Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Fakültesi, İslam Tarihi Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye https://orcid.org/0009-0003-2062-6406
https://doi.org/10.55709/tsbsdergisi.774
In this research, the Kanuni Damascus Waqf has been analyzed, which played a vital role in maintaining the Kanuni Damascus Complex established by Sultan Suleiman the Magnificent during the Ottoman era through its financial contributions. The concept of waqf, while not exclusively developed by Islam, has been significant in the lives of Muslims since the era of the Prophet. The Qur’ān does not specifically address the concept of waqf; however, phrases that advocate for “spending (in the way of Allah),” “offering a generous loan to Allah,” and “donating for the sake of Allah” have motivated Muslims to allocate their assets for benevolent causes. The Prophet Muhammad’s dedication of the date orchards in Fadak and Khaybar served as an inspiration for Muslims to utilize their wealth for the cause of Allah. This institution, which had its origins during the Prophet’s time, evolved into a more sophisticated system under the Ottoman Empire. Due to this, Western scholars have labeled the Ottoman Empire as the “Paradise of Waqfs.” Beginning with the reign of Sultan Selim I, the Ottoman sultans took on the responsibility of securing pilgrimage routes, leading to the construction of caravanserais and complexes to fulfill essential needs like food, drink, lodging, and shelter for pilgrims traveling from Anatolia, Iran, and the Balkans for the pilgrimage. Among these structures is the Süleymaniye Complex, which Sultan Suleiman the Magnificent commissioned in Damascus. The needs of this complex were supported through the waqfs that were established, and pilgrims arriving from these areas found accommodation there as guests before embarking into the desert. Consequently, the Kanuni Damascus Waqf, which guaranteed the complex’s on going sustainability, has been examined. The costs associated with the structure were fully funded by the income generated from the waqf’s real estate and the lands allocated as waqf. This study aims to provide insights into the properties that were endowed in the Kanuni Damascus Waqf, the officials of the mosque, the staff of the public kitchen (imaret), the types of meals prepared in the imaret, and the beneficiaries.
Bu çalışmada, Osmanlı döneminde Kanuni Sultan Süleyman tarafından inşa edilen Kanuni Şam Külliyesine maddi desteğiyle devamlılığını sağlayan Şam Kanuni Vakfiyesi incelenmiştir. Vakıf müessesesi, tamamen İslam’ın başlattığı bir kültür olmamakla beraber, Hz. Peygamber zamanından itibaren müslümanların hayatında yer edinmiştir. Kuran-ı Kerim’de vakıf kavramına dair doğrudan bir hüküm bulunmamakla birlikte, ‘‘infak etmek’’, ‘‘ Allah’a güzel ödünç vermek’’, ‘‘ Allah yolunda harcamak olarak’’ ifade edilen âyetler Müslümanların mallarını vakfetmesi hususunda etkili olmuştur. Hz. Peygamberin Fedek ve Hayber hurmalıklarını vakfetmiş olması, Müslümanları mallarını Allah yolunda harcamalarına teşvik etmiştir. Hz. Peygamber zamanında örneklerini görmeye başladığımız bu müessese, Osmanlı ile beraber üst seviyeye ulaşmıştır. Bundan dolayı Batılı araştırmacılar Osmanlı için ‘‘Vakıflar Cenneti’’ tabirini kullanmışlardır. Yavuz Sultan Selim’den itibaren hac yollarının güvenliği Osmanlı Sultanlarının sorumluluğu altına girmesiyle Anadolu, İran ve Balkan coğrafyalarından hac farizasını ifa etmek için yola çıkan hacıların yeme, içme, konaklama, barınma gibi temel ihtiyaçlarının temini için menziller ve külliyeler oluşturulmuştur. Bunlardan birisi de Kanuni Sultan Süleyman’ın Şam’da inşa ettirdiği Süleymaniye Külliyesidir. Yapılan vakıflar vasıtasıyla külliyenin ihtiyaçlarının karşılandığı gibi söz konusu coğrafyalardan hac için gelenler çöle çıkmadan önce buruda misafir olarak kalmışlardır. Bundan dolayı külliyenin devamlılığını sağlayan Şam Kanuni Vakfiyesi incelenmiştir. Söz konusu yapının bütün masrafları, vakfın gayrimenkullerinden ve vakfedilen toprak arazilerden elde edilen gelirlerle karşılanmıştır. Bu çalışmamızda, Kanuni Şam vakfiyesinde vakfedilen yerler, cami görevlileri, imaret görevlileri, imarette pişirilecek yemekler, faydalanacak kimseler hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Makale Bilgileri

  • Özet Okunma 3
  • Atıf & Paylaşım
  • Paylaş
İndirme verisi henüz mevcut değil.