The Search for Identity Between Conservatism and Secularism: A Psycho-Sociological Map of the Female Psyche in "An Istanbul Encyclopedia" Series
Muhafazakarlık ve Sekülerlik Arasında Kimlik Arayışı: “Bir İstanbul Ansiklopedisi” Dizisinde Kadın Ruhunun Psiko-Sosyolojik Haritası
Today, under the influence of modernity, societies and individuals have begun to form new identities. The concepts of secularism and conservatism, which have entered our lives with modernity, serve as ideological concepts as well as identities.
This study examines the spiritual turmoil and dilemma experienced by women living in a secular and modern society between religious identities and social norms, specifically in the context of the Istanbul Encyclopedia series.
The identity struggles of Zehra, Nesrin, and Aylin, the three main female characters in the series, when confronted with modern and secular values are examined from a psycho-social perspective. The characters’ religious practices, veiling, and symbolic behaviours, psychological defence mechanisms, attachment styles, identity conflicts, and social positions are compared and evaluated not only in terms of faith but also in terms of identity autonomy and social belonging.
Our aim is to understand and discuss the connections that women establish between obedience and freedom in the processes of secularisation and conservatism. For some women, conservatism represents conformity to existing traditional structures and submission, while for others it is seen as self-realisation, liberation and individual meaning production. The underlying reasons for these different orientations, psychological motivations, family and community relationships, social pressures, the effects of secular society on women, and how women’s identity is divided and constructed between conservative and secular codes have been examined.
As a result, the characters are examined comparatively, and women are portrayed not only as obedient figures playing the roles assigned to them, but also as individuals who are free to make their own choices, question things, and take control of their own lives.
Our research aims to examine the individual’s inner world while also revealing the conflict between the inner world and society through the female characters from a psycho-sociological perspective. The individual’s psychological analyses are related to the structure of society, and the individual is interpreted as being in constant interaction with society rather than independent of it.
Günümüzde modernitenin etkisiyle toplumlar ve bireyler yeni kimlikler oluşturmaya başlamıştır. Modernite ile birlikte hayatımıza giren sekülerlik ve muhafazakarlık kavramları ideolojik kavramlar olmalarının yanı sıra bir kimlik görevi görmektedirler.
Bu çalışma Bir İstanbul Ansiklopedisi dizisi özelinde seküler ve modern toplumda yaşayan kadınların dini kimlikler ile toplumsal normlar arasında yaşadıkları ruhsal bunalımı ve ikilemi incelemektedir.
Dizinin üç ana kadın karakteri üzerinden Zehra, Nesrin ve Aylin’in modern ve seküler değerlerle karşı karşıya geldiğinde girdikleri kimlik mücadelesi psiko-sosyal açıdan incelenmiştir. Karakterlerin dini pratiklere yönelme, tesettür ve sembolik davranışları, psikolojik savunma mekanizmaları, bağlanma stilleri, kimlik çatışmaları ve toplumsal konumları karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmış ve yalnız inanç boyutunda değil kimlik, özerklik ve toplumsal aidiyet çerçevesinde değerlendirilmiştir.
Amacımız kadınların sekülerleşme ve muhafazakarlaşma süreçlerinde itaat ile özgürlük arasında kurduğu anlam bağlarını da anlamak ve tartışmaktır. Bazı kadınlar için muhafazakarlık var olan gelenekselleşmiş yapılara uyumu ve teslimiyeti ifade ederken bazıları için ise kendini gerçekleştirme, özgürleşme ve bireysel anlam üretimi olarak görülmektedir. Bu farklı yönelimlerin altında yatan sebepler, psikolojik motivasyonlar, aile ve cemaat ilişkileri, toplumsal baskılar, seküler toplumun kadın üzerindeki etkileri ve kadın kimliğinin muhafazakar ve seküler kodlar arasında nasıl bölünüp inşa edildiği anlamaya çalışılmıştır.
Sonuç olarak karakterler karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve kadın yalnızca itaat eden, kendisine yazılan rolü oynayan bir figür değil aynı zamanda seçimlerini özgürce yapan, sorgulayabilen ve kendi hayatında özne olabilen bir konumda ele alınmıştır.
Araştırmamız bireyin iç dünyasını ele alırken aynı zamanda iç dünya ve toplum arasında kalan kadını ve karakterler üzerinden bu çatışmayı psiko-sosyolojik açıdan gözler önüne sermeyi amaçlamaktadır. Bireyin ruhsal çözümlemeleri toplumun yapısıyla ilişkilendirilmiştir ve birey toplumdan bağımsız değil aksine toplumla sürekli etkileşim halinde olarak yorumlanmıştır.

Telif Hakkı (c) 2025 Hatice Nur Deligöz (Yazar)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
CC BY-NC 4.0 lisansı, eserin ticari kullanım dışında, her türlü ortam ve formatta paylaşılmasına, kopyalanmasına, çoğaltılmasına ve orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla yeniden düzenlenmesine, dönüştürülmesine ve eser üzerine inşa edilmesine izin verir.
Makale Bilgileri
- Konu Din Psikolojisi
- Gönderim 31 Temmuz 2025
- Kabul 2 Ağustos 2025
- Yayım 15 Ağustos 2025
- Sempozyum 5. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu - Kabul Edilen Bildiriler
- Bildiri Bilim Alanı Din Psikolojisi
Deligöz, Hatice Nur. “Muhafazakarlık Ve Sekülerlik Arasında Kimlik Arayışı: ‘Bir İstanbul Ansiklopedisi’ Dizisinde Kadın Ruhunun Psiko-Sosyolojik Haritası”. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu 5 (August 15, 2025). https://doi.org/10.55709/tsbsdergisi.889