Developmental Psychology-Based Reinterpretation of Qur’ānic Verses: The ‘Quranet’ Project and Reactions in the Islamic World
Kur’ân Âyetlerinin Gelişimsel Psikoloji Temelli Yeniden Yorumlanması: ‘Quranet’ Projesi ve İslam Dünyasındaki Tepkiler
Since its revelation, the Qur’ān has been approached in various ways by non-Muslims, particularly in terms of its origin, content, and style. Although it is explicitly declared that the Qur’ān is the pure word of God and that no human being can produce a text similar to it (Yunus 10/38; al-Baqara 2/23; al-Isra 17/88), history records several attempts, all of which have failed. One such attempt is the “True Furqan/American Qur’ān,” published in the United States in the 2000s. The purpose of our paper here is to examine, from structural, pedagogical, and socio-political perspectives, the “Quranet” project developed in 2007 in the field of Developmental Psychology by Bedouin Arab student Bushra Mazarib under the supervision of Clinical Psychologist Prof. Dr. Ofer Grosbard at the Oranim College, Israel, and to evaluate the reactions it received from the Islamic world. The project aims to compile Qur’ānic verses related to daily life into a database and use them in family settings and in the education of children in schools. Supported by the Israeli Government/Ministry of Foreign Affairs and carried out under the patronage of then-President Shimon Peres, the project was selected as one of the “60 inventions that could change the future of Israel” and was presented at the “Facing Tomorrow Conference” in Jerusalem. The project was published as a 600-page book by Ben Gurion University Press in 2008. Our study employs document analysis and content analysis methods; official documents, media reports, and academic evaluations related to the project were reviewed, and the data obtained were thematically classified. The findings indicate that, despite its apparent pedagogical aim, the selection of Qur’ānic verses out of context and the potential use of these verses to serve different cultural and political agendas have triggered strong reactions in the Islamic world. These reactions are primarily centered around concerns of theological interference, the disruption of the integrity of sacred texts, and the risk of Israeli–U.S. policies infiltrating religious domains. Furthermore, the project’s multilingual service goal (Arabic, Hebrew, English, etc.) enhances its international reach and elevates the debates to a global level. In conclusion, the example of the Quranet Project demonstrates that even when pursued with educational intentions, the reinterpretation of sacred texts detached from their cultural context can lead to extensive religious and political controversy. This underscores the necessity for similar initiatives to be examined not only from the perspective of educational sciences but also from the viewpoints of theology, sociology, and political science, through a multifaceted and critical approach.
Nazil olduğu günden bu yana, özellikle gayrimüslimler tarafından Kur’ân-ı Kerîm’e kaynağı, muhtevası ve üslubu bakımından çeşitli yaklaşımlar geliştirilmiştir. Kur’ân’ın Allah’ın sözü olduğu, hiçbir beşerin ona benzer bir metin ortaya koyamayacağı açıkça beyan edilmiş (Yûnus 10/38; el-Bakara 2/23; el-İsrâ 17/88) olsa da tarihte bazı girişimlerin denendiği ancak başarısızlıkla sonuçlandığı bilinmektedir. Bu teşebbüslerin son örneklerinden biri de 2000’li yıllarda Amerika’da yayımlanan “True Furqan / American Qur’ān” adlı çalışma olmuştur. Bu bildirinin amacı, 2007 yılında Oranim College’dan (İsrail) Klinik Psikolog Prof. Dr. Ofer Grosbard’ın danışmanlığında, Bedevi Arap öğrenci Bushra Mazarib tarafından Gelişimsel Psikoloji alanında geliştirilen “Quranet” projesini yapısal, pedagojik ve sosyo-politik boyutlarıyla incelemek ve İslam dünyasından gelen tepkileri değerlendirmektir. Proje, gündelik hayata dair Kur’ân âyetlerini veri tabanına aktarmayı ve bunları aileler ile okullarda çocuk eğitimi süreçlerinde kullanmayı hedeflemektedir. İsrail Hükûmeti/Dışişleri Bakanlığı tarafından desteklenen ve dönemin Cumhurbaşkanı Şimon Peres’in himayesinde yürütülen bu proje, “İsrail’de geleceği değiştirebilecek” en iyi 60 icattan biri olarak Kudüs’teki “Gelecek Ufukları Konferansı”na kabul edilmiştir. Proje 600 sayfalık bir kitap halinde Ben Gurion Üniversitesi Yayınevinde 2008 yılında basılmıştır. Bizim çalışmamız yöntem olarak doküman analizi ve içerik analizi teknikleri kullanılmış; proje ile ilgili resmi belgeler, medya haberleri ve akademik değerlendirmeler taranarak elde edilen veriler tematik olarak sınıflandırılmıştır. Bulgular, projenin görünürde pedagojik bir amaç taşımasına rağmen, Kur’ân âyetlerinin bağlam dışı seçilerek farklı kültürel ve politik hedeflere hizmet edebilecek şekilde kullanılması ihtimalinin, İslam dünyasında ciddi tepki doğurduğunu göstermektedir. Tepkiler, temelde teolojik müdahale endişesi, kutsal metinlerin anlam bütünlüğünün zedelenmesi ve İsrail-ABD politikalarının dini alana nüfuz etmesi riskleri etrafında yoğunlaşmıştır. Ayrıca, projenin çok dilli (Arapça, İbranice, İngilizce vb.) hizmet sunma hedefi, etki alanının uluslararası boyutunu güçlendirmekte ve tartışmaları küresel bir düzleme taşımaktadır. Sonuç olarak Quranet Projesi örneği, kutsal metinlerin pedagojik amaçlarla bile olsa kültürel bağlamından koparılarak yeniden yorumlanmasının geniş çaplı dini ve politik tartışmalara yol açabileceğini ortaya koymaktadır. Bu durum, benzer girişimlerin yalnızca eğitim bilimi açısından değil, aynı zamanda ilahiyat, sosyoloji ve siyaset bilimi perspektiflerinden de çok yönlü ve eleştirel bir şekilde incelenmesi gerekliliğini vurgulamaktadır.

Telif Hakkı (c) 2025 Harun Şahin (Yazar)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
CC BY-NC 4.0 lisansı, eserin ticari kullanım dışında, her türlü ortam ve formatta paylaşılmasına, kopyalanmasına, çoğaltılmasına ve orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla yeniden düzenlenmesine, dönüştürülmesine ve eser üzerine inşa edilmesine izin verir.
Makale Bilgileri
- Konu Din Sosyolojisi
- Gönderim 31 Temmuz 2025
- Kabul 13 Ağustos 2025
- Yayım 15 Ağustos 2025
- Sempozyum 5. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu - Kabul Edilen Bildiriler
- Bildiri Bilim Alanı Din Sosyolojisi
Şahin, Harun. “Kur’ân Âyetlerinin Gelişimsel Psikoloji Temelli Yeniden Yorumlanması: ‘Quranet’ Projesi Ve İslam Dünyasındaki Tepkiler”. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu 5 (August 15, 2025). https://doi.org/10.55709/tsbsdergisi.913