An Analysis of Certain Jurisprudential Views in the Context of Abu Dawud’s Sunan
Ebû Dâvûd’un Sünen’i Özelinde Bazı Fıkhî Görüşleri Üzerine İnceleme
Abu Dawud, while distinguished as a prominent scholar in the field of hadith, also stands out as a significant figure in the broader scope of Islamic sciences. Due to his scholarly depth, both his contemporaries and later scholars have praised his profound knowledge. His renowned work in the field of hadith, Sunan, played a crucial role in elevating his scholarly status. This work has been included among the well-known hadith collections known as Kutub al-Sittah. Sunan, which compiles hadiths related to legal rulings (ahkam), not only drew attention within the field of hadith but also gained importance in jurisprudence due to its collection of hadiths used by jurists as evidence in their legal reasoning. Therefore, beyond merely compiling hadiths, Abu Dawud’s purpose may have included facilitating access to the evidences used by legal schools and providing deeper insights into hadiths. In addition to these features, Sunan also reflects its author’s legal reasoning, making it a work worthy of thorough study. Abu Dawud frequently offers explanations on certain hadiths and highlights those with legal implications, thereby engaging in legal interpretation. His selection of chapter headings that directly convey legal rulings and the explanatory notes he includes are particularly significant in demonstrating his legal reasoning. This study examines Abu Dawud’s legal views in specific jurisprudential topics through his Sunan, aiming to highlight his identity not only as a hadith compiler but also as a jurist-scholar. The research emphasizes the juristic dimension of Abu Dawud -who is widely known as a hadith scholar- and aims to contribute to the field by addressing a relatively underexplored aspect of his scholarship. In developing this study, commentaries and scholarly works on Sunan were consulted, and Abu Dawud’s chapter headings and commentaries on hadiths were analyzed to determine how he expressed his legal views. Ultimately, this study demonstrates that Abu Dawud, in addition to being a muhaddith, was also a jurist with significant contributions to Islamic law.
Ebû Dâvûd hadis ilminde temayüz eden bir alim olmakla beraber İslami ilimler sahasında da ön plana çıkan bir muhaddistir. Bu yönünden kaynaklı olarak yaşadığı dönemde ve daha sonraki dönemlerde alimler kendisinin ilmi vukûfiyetinden övgüyle bahsetmişlerdir. Hadis alanındaki Sünen eseri onun bu ilmi payeye ulaşmasında çok etkili olmuştur. Bu eser, Kütüb-i Sitte olarak adlandırılan meşhur hadis eserleri arasında kendisine yer bulmuştur. Ahkam hadislerini bir kitap halinde sunan Sünen’i, hadis alanında dikkatleri çektiği gibi fakihlerin ictihadi faaliyette bulunurken delil olarak kullandıkları hadisleri bir araya getirmesi de fıkhî çalışma açısından önemini artırmaktadır. Dolayısıyla onun bu eseri salt hadisleri bir kitapta toplamaktan ziyade, mezhep imamlarının delillerine daha kolay ulaşma ve hadisler hakkında daha detaylı bilgiye sahip olma düşüncesinin yattığı düşünülebilir. Bu özelliklerinin yanı sıra Sünen, müellifinin fıkhî düşünce yapısını da aksettirmesi açısından üzerinde çalışılması gereken bir telîfattır. Çünkü Ebû Dâvûd, hadisler hakkında gerektiği yerde açıklamalar yapmaya veya hükme medar olan hadisleri ön plana çıkararak fıkhî bir çalışma içerisine girmektedir. Nitekim hadisler hakkında yaptığı açıklamalar veya bab başlıklarını oluştururken hükmü ortaya koyan başlıklar seçmesi, onun konu hakkındaki fıkhî ictihadını ortaya koyması açısından önemlidir. Bu çalışmada Ebû Dâvûd’un bazı fıkhî konularda Sünen’i özelinde incelemede bulunularak fıkıh alanındaki görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Onun hadisleri bir araya getiren bir muhaddis olmasının yanı sıra fakih bir alim olduğu verilen fıkhî örnekler çerçevesinde ifade edilmiştir. Çalışma, hadis alanında meşhur bir muhaddis olan Ebû Dâvûd’un fakihlik yönünü vurgulaması ve bu alandaki çalışmaların azlığından dolayı ilmi sahada yeni fikirler beyan etmesi açısından önem arz etmektedir. Tabii ki konu hakkındaki makaleyi oluştururken Ebû Dâvûd’un eseri hakkında yazılan eserler ile şerhleri araştırılarak ve bab başlıkları ile hadislere yaptığı açıklamaları incelenerek fıkhî görüşünü nasıl beyan ettiği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışma ile onun İslam hukuku alanındaki fıkhî görüşleri belirlenerek muhaddis bir fakih olduğu araştırmalarla ortaya koyulmuştur.

Telif Hakkı (c) 2025 Mustafa Akgöz (Yazar)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
CC BY-NC 4.0 lisansı, eserin ticari kullanım dışında, her türlü ortam ve formatta paylaşılmasına, kopyalanmasına, çoğaltılmasına ve orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla yeniden düzenlenmesine, dönüştürülmesine ve eser üzerine inşa edilmesine izin verir.
Makale Bilgileri
- Konu Hadis
- Gönderim 31 Temmuz 2025
- Kabul 5 Ağustos 2025
- Yayım 15 Ağustos 2025
- Sempozyum 5. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu - Kabul Edilen Bildiriler
- Bildiri Bilim Alanı Hadis
Akgöz, Mustafa. “Ebû Dâvûd’un Sünen’i Özelinde Bazı Fıkhî Görüşleri Üzerine İnceleme”. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu 5 (August 15, 2025). https://doi.org/10.55709/tsbsdergisi.920