Leona Caetani’ye Göre Kâ’b b. Eşref’in Ölümünü Meşru Kılan Sebepler The Reasons Legitimising the Death of Ka'b b. Ashraf According to Leona Caetani

Oryantalizm din, dil, bilim, düşünce, sanat, tarih gibi alanlarda Doğu dünyasını inceleyen ve Doğu hakkında değer yargıları üreten Batı kaynaklı kurumsal bir faaliyet olup bu iş ile uğraşanlar da oryantalistlerdir. Oryantalistler İslam medeniyeti ve kaynaklarını sahaya inerek yakinen incelemiş bu alanda birçok eser meydana getirmişlerdir. Lakin doğu İslam toplumunu tanımak amacıyla çıktıkları bu yolda sergiledikleri tutum, kendilerini üstün çıkarma ve İslam medeniyetini yerme üzerine kurulmuştur. Müslümanlar için en önemli kaynak olan, Kur’an-ı Kerim ve hadislerle ilgili temel kaynaklara aykırı asılsız iddialarda bulunmuşlardır. Bu oryantalistlerden birisi de İtalyan Leona Caetani’dir. Oryantalist bakış açısıyla kaleme aldığı Annali Dell’Islām adlı eser, İslam tarihi alanında Batılılar tarafından ekol bir kitap vasfı kazanmış ve bu alanda kendi sahasında kaynak eser kabul edilmiştir. Osmanlıcaya Hüseyin Cahit Yalçın tarafından tercüme edilen bu eser o günkü Türkiye Cumhuriyeti entelektüeli arasında büyük bir kızgınlık ve öfkeye yol açmış hakkında reddiyelerin yazılmasına sebebiyet vermiştir. Caetani’nin İslam Tarihi eserinde yer alan hicretin üçüncü yılında vuku bulan Kâ’b b. Eşref’in katli konusu İslam tarihinde hep tartışılagelen bir konu olmuştur. Nübüvvet Arabistan’da yayılması ile birlikte farklı dengeler ortaya çıkmış, Mekke’den Medine’ye hicret ile de bu durum farklı bir hâle bürünmüştür. Yeni dinin Medine’deki dengeleri değiştirmesine alışılamamış olması, bu durumu bir türlü hazmedemeyen Yahudiler Hz. Peygamberi ve İslam’ı küçük düşürmek için düşmanca faaliyetlere girişmişlerdir. Bu kimselerden birisi de Yahudi şair Kâ’b b. Eşref olup, katline kadar giden bu yolda Hz. Muhammed ve Müslümanlara düşmanlığını ortaya koymak için elinden geleni yapmıştır. Müslümanların Bedir Gazvesini kazanması ile zirve yapan düşmanlığı daha da artmış “beşeriyetin hükümdarı” dediği müşriklerin mağlup olması, onda büyük bir hüzün uyandırmıştır. Bunun üzerine “Gerçekten Muhammed bu kadar insanı öldürmüş ise yerin altı üstünden daha hayırlıdır.” diyerek beraberindekilerle Mekke şehrine gitmiştir.  Orada bulunanları galeyana getirip, acılarını daha da zinde tutmak için şiirler yazmıştır. Caetani, İslâm Tarihi eserinde Kâ’b b. Eşref’in bu durumu ile alakalı onun Medine’ye döndüğünde Hz. Peygamber’e ve yeni dine şiddetli hücumlar yaptığını hatta Müslüman kadınlarını baştan çıkarmaya bile çalıştığını hâsılı Peygamber’in en çok nefretini kazanmak için ve onu en çok öfkelendiren bir adam haline gelmek için ne mümkünse yaptı diyerek ne kadar tehlikeli ve rahatsız edici bir düşman olduğunu dile getirmiştir. Bu denli tehlikeli düşman karşısında Hz. Peygamber ashabına sormuş “Beni,  Kâ’b b. Eşref’in dilinden kim kurtarır? Çünkü o, Allah’ı ve Resulünü rahatsız etmektedir” buyurmuştur. Bunun üzerine bu işi Muhammed b. Mesleme kabul etmiştir. Yanında Kâ’b’ın sütkardeşi Ebû Nâile b. Selame, Abbad b. Bişr. Hâris b. Evs ve Ebû Abs ile beraber Kâ’b b. Eşref’i ortadan kaldırmak için plan yapıp onu katletmişlerdir. Kâ’b b. Eşref’in öldürülmesi çeşitli sebeplere binaen gerçekleşmiş olup nefsani ve hukuksuz bir katl değildir. Bu olayın tarihsel süreci içerisinde sebep ve sonuçları ile birlikte arka planı iyice tetkik edilmeli, özellikle de Kâ’b b. Eşref’in öldürülmesinin keyfiyetine yoğunlaşmadan bir çıkarımda bulunulmalıdır. Birçok konuda İslam karşıtı söylemlerde bulunan yeri geldiğinde kendi fikrini söylemekten çekinmeyen Caetani, İslam Tarihi eserinde Kâ’b b. Eşref’in katli konusunda karşı bir söylemde bulunmamıştır. Çalışmamızda Caetani’nin görüşleri merkeze alınarak değerlendirmesi yapılmıştır.