Beyânü’l- Hak Dergisinde Abdullah Âtıf Şiirleri The Poetry of Abdullah Âtıf in Beyânü’l-Hak Periodical

Beyânü’l- Hak dergisi, II. Meşrutiyet’in ilanıyla yayın hayatına başlayan süreli yayınlar arasında yer almaktadır. 182 sayılık hacme sahip Beyânü’l- Hak dergisi, dönemin siyasî, edebî ve toplumsal yapısını ortaya koyması açısından önemli bir kaynaktır. 1908- 1912 yılları arasında yayın hayatına devam eden dergi haftalık olarak çıkarılmıştır. Derginin yazar kadrosu genellikle ilim adamlarından oluşmaktadır. Oldukça geniş bir yazar kadrosuna sahip olan dergide şiir ve makaleleriyle dikkat çeken isimlerden biri de Abdullah Âtıf Tüzüner’dir. 1869 yılında Konya’da dünyaya gelen Abdullah Âtıf 1954’te İstanbul’da vefat etmiştir. Fatih Camii dersiâmlığı unvanına sahip olan Abdullah Âtıf, ömrünün sonuna kadar ilmî çalışmalarına devam etmiştir. Kuran’ın Türkçe Meali başta olmak üzere İslam tarihi, Arapça dil bilgisi gibi birçok alanda müstakil eserleri mevcuttur. Beyânü’l- Hak dergisinde yayımladığı yazıların yanı sıra Mahfil ve İtisâm adlı dergilerde de şiir ve makaleleri vardır. A. Âtıf imzasıyla yazılarını kaleme alan yazarın Beyânü’l- Hak dergisinde 23 şiiri bulunmaktadır. Bu şiirlerden 9 tanesi 1908 yılında, 14 tanesi 1910 yılında yayınlanmıştır. Abdullah Âtıf, şiirlerinde öncelikli olarak siyasî muhtevayı yoğun bir şekilde işlemiş ve dinî, içtimaî unsurlara neredeyse her şiirde yer vermiştir. Şiirlerde siyasî muhteva, II. Abdülhamit dönemine yönelik eleştiriler temelinde ve bu eleştirilerin genel olarak halkın sosyal yaşantısı üzerinden dile getirilmesi şeklinde mevcut olmuştur. Bununla birlikte şiirlerde, edebî unsurların mevcudiyeti de söz konusudur ancak diğer unsurlara göre daha geri planda kalmıştır. Bu çalışmada, Abdullah Âtıf’ın Beyânü’l- Hak dergisindeki şiirleri siyasî, dinî, içtimaî ve edebî boyutlarıyla ele alınmıştır. Abdullah Âtıf şiirleri bir bütün olarak değerlendirilip şiirlerin muhtevaları kendi içinde konularına göre tasnif edilmiştir. Şiirlerin muhteva incelemesinden önce konunun daha iyi kavranabilmesi adına dergi ve Abdullah Âtıf ile ilgili genel bilgilere kısaca yer verilmiştir. Böylelikle Abdullah Âtıf’ın şiirleri temelinde, dönemin gelişmelerinin Beyânü’l- Hak dergisi şiirlerine nasıl yansıdığının ve o dönemde bir dersiâmın şiirlerle halka nasıl hitap ettiğinin tespiti hedeflenmiştir. Bu doğrultuda dönemin siyasetinin, içtimaî ve dinî yapısının edebiyata yansıyan yönleri, şiirler üzerinden değerlendirilmiştir.