Türkiye ile KKTC Arasında Suçluların İadesi Prosedürü Extradition Procedure between Türkiye and Northern Cyprus
Öz
Uluslararası adli yardımlaşma (istinabe), bir devletin yetkili bir adli makamının diğer bir devletin adli makamı adına yerine getirdiği işlemler bütünüdür. Suçluların iadesi (suçluların geri verilmesi) de uluslararası adli yardımlaşmanın önemli bir parçası olup, bir ülkede suç işlediği iddia olunan yargılanmakta veya cezasını çekmekte iken başka bir ülkeye kaçan kişilerin yargılanması veya hükmolunan cezayı çekmesi amacıyla, istem üzerine yabancı bir devlete teslim edilmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Suçluların iadesi müessesi ile suç işleyen kişilerin ödüllendirilmemesi ve suçlulukla etkin bir şekilde mücadele edilmesini amaçlanmaktadır. Çok sayıda vatandaşın yurt dışında yaşaması, ülkeler arasında yapılan vize muafiyeti anlaşmaları kapsamında ülkeler arasında rahat bir şekilde seyahat edilebilmesi ve yine yasadışı yollardan ülkeden çıkış yapılması nedeniyle Türkiye tarafından da suçluların iadesine sıklıkla başvurulmaktadır. Özellikle, Türkiye ile KKTC arasında bulunan tarihi bağ ve yakın siyasi ilişkiler çerçevesinde sağlanan seyahat özgürlüğü ve kolaylığından faydalanarak iki ülke arasında yer değiştiren şüpheli, sanık ya da hükümlünün çok sayıda olması uluslararası adli yardımlaşmayı ve suçluların iadesinin önemini daha da artırmaktadır. İşbu bildiride, yukarıda anılan nedenlerden Türkiye ile KKTC arasında suçluların iadesi müessesesi, her iki ülkenin bu konudaki iç hukuku ve yine iki ülke arasında bulunan adli yardımlaşmaya ilişkin ikili anlaşma çerçevesinde incelenmiştir. Öncelikle, uluslararası adli yardımlaşma ve önemli bir parçası olan suçluların iadesi hakkında genel bilgiler verilmiştir. Akabinde, suçluların iadesi süreci (mevzuat, iade sürecini yürüten kurumlar, geçici tutuklama, teslim aşaması, hususilik ilkesi gibi), iç hukuk ve ikili anlaşma kapsamında ele alınmıştır. Ayrıca, uygulamada suçluların iadesine alternatif olarak görülen ve uygulanan güvenlik tedbirlerinden “sınır dışı etme” konusuna da kısaca değinilerek bilgi verilmiştir. Son olarak, Türkiye ile KKTC arasında bulunan tarihi bağ ve yakın siyasi ilişkiler nedeniyle suçluların iadesi kurumunun önemine değinilmiş olup suç işlediği iddia olunan kişilerin yargılanması, cezasız kalmaması ve suçlulukla etkin bir şekilde mücadeleye son on yıla ait istatistikler çerçevesinde değinilmiştir.
International judicial assistance (letters rogatory) is a set of procedures carried out by a competent judicial authority of one state on behalf of the judicial authority of another state. Extradition is also an important part of international judicial assistance and is defined as the surrender to a foreign state, upon request, of persons, for whom it was alleged that they have committed a crime in one country and fled to another country while being tried or serving a sentence, in order them to be tried or to serve the sentence imposed. With the extradition process, it has been aimed to ensure that people who commit crimes are not rewarded and that criminality is effectively combated. Türkiye also frequently resorts to extradition due to the large number of our citizens living abroad, the travels done easily within the scope of the visa exemption agreements concluded between the countries, and the illegal exits from the country. In particular, the high number of suspects, accused persons, or convicts who move between the two countries by taking advantage of the freedom and ease of travel provided within the framework of historical ties and close political relations between Türkiye and Northern Cyprus (TRNC) increases further the importance of international judicial assistance and extradition. In this declaration herein, due to the aforementioned reasons, the extradition process between Türkiye and Northern Cyprus (TRNC) is examined within the framework of both countries’ domestic law in this regard and of the bilateral agreement on judicial assistance between them. First of all, general information is given about international judicial assistance and extradition, which is an essential part thereof. Subsequently, the extradition process (such as legislation, institutions conducting the extradition process, provisional arrest, surrender phase, and rule of specialty) is discussed within the scope of the domestic law and the bilateral agreement. In addition, information was briefly provided on ‘‘deportation’’ as well, which is considered as an alternative to extradition in practice and among the applied security measures. Finally, the importance of extradition due to the historical ties and close political relations between Türkiye and the Northern Cyprus (TRNC) was emphasized, conducting trials and preventing impunity for whom it has been alleged that they committed crimes and effectively combating criminality were addressed within the framework of the statistics belonging to the last decade.
Anahtar Kelimeler:
Hukuk, Adli Yardımlaşma, Suçluların İadesi, Yargılama, Türkiye, KKTC
Law, Judicial Assistance, Extradition, Trial, Türkiye, Northern Cyprus (TRNC)
Sunum Videosu
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Mehmet Salih Az (Hâkim / Yüksek Lisans Öğrencisi)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.