Rus ve İsrailli Oryantalistlerin Çalışmaları Etrafında Oryantalizm Tarifi: ‘el-İstişrâk el-Rûsîyeh dirâseh târîkhîyeh şâmileh’ ile ‘el-İstişrâk el-İsraili fî el-maṣâdir el-ʻIbrīyyeh’ Kitapları Örneği The Description of Orientalism Regarding the Studies of Russian and Israeli Orientalists: The Case of ‘al-Istishrāq al-Rūsīyah dirāsah tārīkhīyah shāmilah’ and ‘al-Istishrāq al-israili fī al-maṣādir al-ʻIbrīyah' Books
Öz
Oryantalizm tanımı, günümüze kadar birden fazla alanda ivme kazanıp, ortak tarif boyutunda tartışmalı hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı ise bu tanıma katkı sağlamaktır. Aynı amaç içerisindeki oryantalistler, Batıya has bir şekilde değil, Doğuda da yaptıkları çalışmalarla oryantalizm tarifine yeni bir kimlik kazandırmaktadır. Çalışmanın bir başka amacı, “Doğu ve Batı” kavramlarının bölgesel tanımlamalar olarak anlam kaybına uğradığını da irdelemektedir. Çalışma temelde iki önemli soruya cevap bulmayı amaçlamaktadır. Birincisi oryantalizm tanımı yalnızca Batılı oryantalistler tarafından mı yapılmıştır? İkincisi doğulu bir millete mensup bir müellif oryantalist kabul edilebilir mi? Bu minvalde telif edilen bazı eser başlıklarının da bu tartışmaya fayda sağlaması umut edilmektedir. Bu eserlerden ilki 2003 yılında Prof. Dr. Sadun Mahmud as-Saamuk tarafından Ürdün'de yayımlanan el-İstişrâk el-Rûsîyeh dirâseh târîkhîyeh şâmileh (Rus Oryantalizmi: Kapsayıcı Tarihsel Çalışma) isimli eserdir. Rus oryantalizminin Batılı oryantalist çalışmalardan görülüp görülemeyeceği sorusunu gündeme getirmektedir. Bununla birlikte, ''İsrail oryantalizmi'' adı altında 1995 yılında Mahmud Cela İdris tarafından Mısır'da basılan el-İstişrâk el-İsraili fî el-maṣâdir el-ʻIbrīyyeh (İbrani Kaynaklarda İsrail Oryantalizmi) adlı eser de İsrail Oryantalizmi Batıya mı indirgenmeli sorusunu akla getirmiş olup, tariflenecek tanımın merkezini oluşturacaktır. Bu minvalde çalışma yöntem açısından kıyaslamalı bir metoda sahiptir. Bu çalışmanın sonucunda ise Oryantalizm, sahip olduğu Doğu-Batı (Bölgesel) kalıplardan uzak, millet ve devlet portresinden çıkıp, aynı amaç doğrultusunda yapılan oryantalistlerin çalışmaları çerçevesinde yeniden tanımlanmaya yüz tutmaktadır. Bu amaç özelinde Rus ve İsrailli oryantalistlerin İslam ve Müslümanlar etrafında fikirleri, şüpheleri, iddiaları Batıya endekslenen Oryantalizm tanımını boşa çıkaracaktır. Artık Doğu kendi içerisinde bir Oryantalizm geleneği başlatacaktır. Küreselleşen dünya İsrailli oryantalistlerin devlet mantığını da İsrailli oryantalistler eliyle sürdürmüş olacaktır. Bununla birlikte Rus Oryantalistlerin çalışmaları ise İsrailli oryantalistlerin yaptıkları çalışmalarla benzerlik gösterecektir. Ek olarak, Rus oryantalistler "İslam Arap Tarihi” mefhumu mantığını ortaya koyacaktır. Bu başlık altında İslam ve Müslümanlar hedef altına girebilecektir.
The definition of Orientalism has gained momentum in more than one area until today and has become controversial in the dimension of a common definition. This study aims to contribute to this definition. Orientalists with the same aim give a new identity to the definition of Orientalism with their work in the East, not in a Western way. Another aim is to examine the loss of meaning of the concepts of "East and West" as regional definitions. The study basically aims to find answers to two important questions. First; Was the definition of Orientalism made only by Western orientalists? Latter; Can an author from an Eastern nation be considered an Orientalist? It is hoped that some titles of works copyrighted in this way will also benefit this discussion. The first of these books ''al-Istishrāq al-Rūsīyah dirāsah tārīkhīyah shāmilah'' (Russian Orientalism- General Historical Study-) which, was published by Prof. Dr. Sadun Mahmud As- Saamuk in 2003 in Jordan. It raises the question of whether Russian orientalism can be seen from Western orientalist studies. However, there is the book'' al-Istishrāq al-Israili fī al-maṣādir al-ʻIbrīyah''(Israel Orientalism in The Hebrew Sources) that was published by Mahmud Cela Idris in 1995 in Egypt, It has brought to mind the question of whether Israeli Orientalism should be reduced to the West, and will form the center of the definition to be described. Working in this way has a comparative method in terms of method. As a result of this study, Orientalism is on the verge of being redefined within the framework of the studies of orientalists who are far from the East-West (Regional) patterns it has, leaving the portrait of the nation and the state, for the same purpose. For this purpose, the ideas, suspicions, and claims of Russian and Israeli orientalists around Islam and Muslims will nullify the definition of Orientalism, which is indexed to the West. Now the East will start a tradition of Orientalism within itself. The globalizing world will have continued the state logic of Israeli orientalists with the help of Israeli orientalists. However, the work of Russian Orientalists will be similar to the work of Israeli Orientalists. In addition, Russian orientalists will reveal the logic of the notion of Islamic Arab History. Under this heading, Islam and Muslims will be targeted.
Anahtar Kelimeler:
Tarih, Oryantalizm, Oryantalizm Tanımı, Doğulu Oryantalist, Batılı Oryantalist
History, Orientalism, Description of Orientalism, Easterner Orientalist, Westerner Orientalist
Sunum Videosu
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Ali Acar (Doktora Öğrencisi)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.